During the roughly fifteen years spent as a political prisoner in Vietnamese labor camps from 1960 to 1977, Nguyen Chi Thien composed hundreds of poems. Released following the fall of Saigon, Thien delivered a manuscript of these poems to the British Embassy in Hanoi. He was arrested at the gate and taken to Hoa Lo - the well known Hanoi Hilton Prison, where he spent six of an additional twelve years of imprisonment, often in solitary confinement. During this time, his collection of vivid poems, known as Hoa Dia-Nguc began to circulate in two Vietnamese editions, and eventually overseas. Some of the poems were set to music and popularized by Vietnamese folksinger, Pham Duy. In 1984, a bilingual edition of the poems, translated into English by Vietnamese literature scholar Huynh Sanh Thong, was published under the title Flowers from Hell by the Council on Southeast Asia Studies at Yale University. In 1985, while it was still unknown if he were alive or dead, Thien was awarded the International Poetry Prize in Rotterdam in absentia on the basis of this book. He was released from prison in 1991 and lived in Hanoi until 1995 when he emigrated to the United States. He became a U.S. citizen in 2004.

Chinh phụ ngâm (征婦吟, lời than vãn của người phụ nữ có chồng đi đánh trận), còn có tên khác là Chinh phụ ngâm khúc (征婦吟曲) là tác phẩm văn vần của Đặng Trần Côn, ra đời trong khoảng năm 1741 giai đoạn sơ kỳ Cảnh Hưng và về sau được nhiều người dịch ra thơ Nôm. Đây là thi phẩm chủ yếu viết theo lối tập cổ, dài 483 câu thơ[1]. Các câu thơ trong bài dài ngắn khác nhau, theo thể trường đoản cú, câu dài nhất khoảng 12, 13 chữ, câu ngắn chỉ 3, 4 chữ. Chinh phụ ngâm có hình thức là một lời độc thoại nội tâm mà vai chính, cũng là vai duy nhất đứng ra độc thoại trong truyện là một người vợ có chồng tham gia cuộc chiến do triều đình phong kiến chủ xướng, kể về nỗi khổ, nỗi cô đơn buồn tủi phải xa chồng. Tác phẩm mở đầu với khung cảnh của chiến tranh ác liệt và nhà vua truyền hịch kêu gọi mọi người tham gia chiến cuộc. Trong bối cảnh này, nàng chinh phụ hình dung cảnh chồng nàng lên đường phò vua giúp nước, ra đi với quyết tâm giành hàng loạt thành trì dâng vua, hùng dũng trong chiếc chiến bào thắm đỏ và cưỡi con ngựa sắc trắng như tuyết. Cuộc tiễn đưa lưu luyến kết thúc, người chinh phụ trở về khuê phòng và tưởng tượng ra cảnh sống của chồng nơi chiến địa. Những xúc cảm về một hình ảnh "lẫm liệt" của chồng phút chia ly đã dần mờ nhòe, thay thế vào đó là nỗi lo sợ khủng khiếp về số phận của chồng giữa chiến trường khốc liệt, đầy oan hồn tử khí, và niềm đau khổ khôn nguôi về thân phận đơn chiếc của bản thân nàng. Trong phần tiếp theo, câu chuyện chủ yếu diễn tả tâm trạng trăn trở, cô quạnh của người chinh phụ. Đó là việc chồng quá hạn không về, cũng không có tin tức gì, và người chinh phụ đành phải tính thời gian bằng chu kỳ quyên hót, đào nở, sen tàn. Đó là tâm trạng "trăm sầu nghìn não" khi người chinh phụ quanh quẩn trước hiên, sau rèm, vò võ dưới đêm khuya vắng, đối diện với hoa, với nguyệt. Đó là tâm trạng chán chường khi tìm chồng trong mộng nhưng mộng lại buồn hơn, lần giở kỷ vật của chồng mong tìm chút an ủi nhưng sự an ủi chỉ le lói, thấy thân phận của mình không bằng chim muông, cây cỏ có đôi liền cành. Cuối cùng, chán chường và tuyệt vọng, người chinh phụ đã không còn muốn làm việc, biếng lơi trang điểm, ngày đêm khẩn cầu mong được sống hạnh phúc cùng chồng. Kết thúc khúc ngâm, người chinh phụ hình dung ngày chồng nàng chiến thắng trở về giữa bóng cờ và tiếng hát khải hoàn, được nhà vua ban thưởng và cùng nàng sống hạnh phúc trong thanh bình, yên ả.

Frères de sang(1947). Translated from the French by Margaret Mauldon; introduced and annotated by Lucy Nguyen. http://quod.lib.umich.edu/cgi/t/text/...

This Paperback book is titled Fallen Memoirs of a Vietnamese Woman from 1940-1975, by Nguyen Thi Thu-Lam (1989).

Tác phẩm này là một luận án tiến sĩ quốc gia đệ trình trước Đại học Paris năm 1969 của Giáo sư Cao Huy Thuần (GS Cao Huy Thuần hiện đang là Giáo sư Đại học tại Pháp, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu về Liên Hiệp Âu Châu tại Đại học Amiens). Ra đời cách đây trên 30 năm nhưng những gì trong cuốn sách này vẫn luôn luôn mới bởi vì đó là một kho tàng tài liệu lịch sử Việt Nam thế kỷ 19. Năm 1990, với sự bảo trợ của Đại học Yale, tác giả đã xuất bản cuốn sách này bằng nguyên văn tiếng Pháp với nhan đề: "Les missionnaires et la politique coloniale francaise au Viêt Nam, 1857 - 1914" Hai giai đoạn lịch sử khác nhau, hai ngôn ngữ ki-tô khác nhau. Bề trên của Nha Thừa Sai Paris, hiện thân của tiếng nói lương tâm bình thản trong giai đoạn thuộc địa, nhấn mạnh dây liên hệ nối kết sự truyền giáo với chính sách thuộc địa, trong khi các giáo chức ki-tô Pháp, ấm ức trong mặc cảm lương tâm của thời hậu thuộc địa, muốn làm trong trắng Nhà Thờ bằng cách đổ lỗi cho các quốc gia, kẻ duy nhất phải chịu trách nhiệm về việc sử dụng tôn giáo để phục vụ chính sách thuộc địa. Đâu là sự thật ? Tìm hiểu sự thật lịch sử đâu có phải để kết tội ai hay để gây bất hòa giữa tôn giáo này với tôn giáo khác. Ngược lại, hiểu lịch sử chính là để đừng vấp nữa những sai lầm trong quá khứ - những sai lầm đến từ bên ngoài đã làm máu chảy giữa những người con của cùng dân tộc. Tôn giáo là thiêng liêng, và tự do tôn giáo là tự do căn bản của con người. Chính vì tôn trọng sự thiêng liêng đó mà mọi lạm dụng tôn giáo vì một mục đích khác, hoặc để độc tôn, cần phải đề phòng triệt để

The monarchy in colonial Vietnam became an instrument of French rule. Although this form of indirect rule was intended to strengthen colonial policy, ultimately the French misuse and neglect of the monarchy destroyed the institution and helped weaken moderate forces of Vietnamese nationalism.