The memoirs of Aleksandr Herzen, the Russian intellectual and revolutionary.

Alexander Herzen's own brilliance and the extraordinary circumstances of his life combine to place his memoirs among the great testimonies of the modern era. Born in 1812, the illegitimate son of a wealthy Russian landowner, he became one of the most important revolutionary and intellectual figures of his time - as theorist, polemicist and political actor; and fifty years after his death Lenin pronounced him 'the father of Russian socialism'. My Past and Thoughts uniquely assimilates the personal to the historical, and is both a classic of autobiography an an unparalleled record of his century's remarkable life. His account of a privileged childhood among the Russian aristocracy is illuminated with the insight of a great novelist; his friends and enemies - Marx, Wagner, Mill, Bakunin, Garibaldi, Kropotkin - are brought brilliantly to life; and as a sceptical and free-thinking observer, he unerringly traces the line of revolutionary development, from the earliest stirrings of Russian radicalism through the tumultuous ideological debates of the International. 'His power of observation is extraordinary. He tells a story with the economy of a great reporter. His gift is for knowing not only what people are, but how they are historically situated. Somewhere in the pages of this hard, honest observer of what movements do to men, we shall find ourselves.' - V. S. Pritchett

Het vijfde en laatste boek van Herzens memoires bestaat uit twee delen. Deel één geeft een 'prentenkabinet' van Russische tijdgenoten en mede-emigranten, met portretten waarin Herzen vaak evenveel van zichzelf onthult als van de door hem geportretteerden. Deel twee bevat opstellen uit zijn laatste jaren, waarin de feitelijkheden van zijn tijd de grondstof leveren voor scherpzinnige gedachten die als speurtochten kunnen worden gezien door Zwitserland (zijn 'tweede vaderland'), door Italië (verwikkeld in het moeizame proces van politieke eenwording) en door Frankrijk (in de laatste stuiptrekkingen van het Tweede Keizerrijk). Voor Herzen komen al deze tochten door de tijd in wezen neer op een afscheidstocht door Europa in haar culturele impasse, zoals bij die in de jaren zestig van de vorige eeuw zag, en beschreef. Feiten zijn onherhaalbaar en gaan in de tijd teloor. Maar de gedachten over die feiten die Herzen in zijn gedenkschriften heeft neergelegd blijven het ook nu, meer dan een eeuw later, waard opnieuw overdacht te worden. Herzen is een der heel weinigen tot wie men zich kan wenden om in het labyrint van het bestaan een uitweg en een impuls tot bezinning te vinden. Hij geeft geen oplossingen maar stelt de juiste vragen. Herzen lezen betekent kracht opdoen om die vragen opnieuw te lijf te gaan. \*Van a tot z aansprekende lectuur. - Hans Ester in Trouw \*Een geweldige onderneming, waarvoor vertaler en uitgever geprezen moeten worden, en die de Nederlandse lezer in staat stelt kennis te maken met een van de markantste figuren uit het Russische literaire en politieke leven van de negentiende eeuw. - Karel van het Reve in Vrij Nederland