Met Van Gogh begint het drama van de kunstenaar die zich buitengesloten voelt van een samenleving die niets met zijn werk doet en van hem een onaangepaste persoon maakt, een kandidaat voor de waanzin en zelfmoord. Dat geldt niet alleen voor Van Gogh: een pragmatische samenleving die in werk slechts een winstoogmerk ziet, kan iedereen verstoten die nadenkt over de toestand en het lot van de mensheid en die het slechte geweten van de anderen blootlegt. Van Goghs plaats is naast Kierkegaard en Dostojevski, zoals hij zich beklemd afvraagt wat de zin van het bestaan is, waarom hij op aarde is. En natuurlijk schaart hij zich aan de zijde van de misdeelden en slachtoffers, de uitgebuite arbeiders, de boeren die door de industrie niet alleen van hun grond en hun brood, maar ook van hun arbeidsethos worden beroofd. Van Gogh is geen schilder uit roeping, maar uit wanhoop. Hij had geprobeerd zich aan te passen aan de maatschappij, maar slaagde er niet in, hij wijdde zich aan het apostolaat door als pastor en missionaris tussen de mijnwerkers in de Borinage te werken, maar de officiële kerk, die solidair was met de bazen, zette hem uit zijn functie. Op dertigjarige leeftijd kwam hij in opstand en uitte dat in de schilderkunst. Hij betaalde daarvoor met het gesticht en zijn zelfmoord. (Uit de inleiding van Giulio Carlo Argan)