Czwarty pożar Teheranu to czerpiący z najlepszej tradycji reportaż literacki o kraju, który przez całe dziesięciolecia funkcjonował w obrębie czytelnego stereotypu: surowego brodatego mężczyzny i opatulonej w czador smutnej kobiety. Kraju, który nagle latem 2009 roku pokazał światu drugie oblicze - młode, zbuntowane, rzucające wyzwanie uzbrojonemu po zęby systemowi. Marek Kęskrawiec pokazuje Iran, w którym cienka linia oddzielająca dozwolone od zabronionego jest w ciągłym ruchu. Gdzie serdeczność, gościnność i umiłowanie poezji sąsiadują z okrucieństwem i lękiem. Kraj przeciwieństw: tu młoda dziewczyna mknąc na rolkach przez osiedle Ewin zrzuca odważnie chustę z włosów, a kilometr dalej znajduje się więzienie, pod którym zrozpaczone matki czekają na wieści o swoich dzieciach. Na zakazanym cmentarzu Chawaran pod stopami gniją szczątki tysięcy „wrogów rewolucji", a po drugiej stronie miasta lśnią światła autostrad, apartamentowców, centrów handlowych, salonów piękności i parków, gdzie młodzież organizuje nielegalne koncerty hip-hopowe. Autor opowiada historię Azade i Szirin, dwóch dziewczynek z odmiennych religijnie rodzin, które mimo gróźb nigdy nie pozwoliły zabić łączącej je przyjaźni. Opisuje losy narodu, którego liczona w tysiące lat historia jest jak sinusoida - raz niesie w sobie wielkość i chwałę, kiedy indziej zmusza Irańczyków padać na kolana. Tłumaczy, dlaczego hojny dar od natury, potężne złoża gazu i ropy, stał się największym przekleństwem Iranu. Wyjaśnia, skąd w Irańczykach fascynacja Zachodem ale i żal oraz gniew, choćby za „Operację Ajax", zamach stanu zorganizowany przez CIA czy za pełne obojętności milczenie, kiedy Saddam Husajn zrzucał na Iran broń chemiczną. Marek Kęskrawiec spogląda na Iran oczami kupców, mułłów, studentów, inżynierów, kobiet walczących o równouprawnienie. Patrzy oczami Alego, który dwadzieścia dziewięć lat temu zapuścił wąsy na cześć Lecha Wałęsy, oczami fanów Kieślowskiego oraz ludzi, którzy wychowali się na Bolku i Lolku oraz Porwaniu Baltazara Gąbki. Plastycznie opowiada o zapachach przypraw na bazarach, smaku tradycyjnych potraw. Włóczy się po Jazdzie, pradawnym mieście, gdzie starożytni mędrcy wymyślili lodówkę i klimatyzację, i to bez użycia prądu. Widzi uniesienia religijne w Maszhadzie, płoszy dzikie konie nad Morzem Kaspijskim, spogląda w puste oczy narkomanów w Bamie, spędza godziny nad grobem poety Hafiza w Szirazie, gdzie - jak nigdzie na świecie - słowa są przedmiotem kultu. Malowniczy, znakomicie napisany reportaż, w którym zdumienie i fascynacja sąsiadują z przerażeniem. To próba zrozumienia i opisania jednego z najbardziej niepokojących krajów. Czy można jednak opisać państwo, w którym za homoseksualizm karze się śmiercią, a jednocześnie pozwala się poszukującym swojej tożsamości na zmianę płci? Irańscy przyjaciele klepią dziennikarza z Polski po ramieniu: „Nie przejmuj się, my też Iranu nie rozumiemy".

Pijani Bogiem, owoc wyjazdów dziennikarza i podróżnika Maxa Cegielskiego do Pakistanu w latach 2000–2004, to pełna reporterskiej pasji i oryginalnych obserwacji opowieść o barwnym i trudnym do przeniknięcia świecie pakistańskiego islamu, a szczególnie jego mistycznego, bardzo żywego w Pakistanie odłamu: sufizmu. Odwiedzając rodzinę Sainów, bębniarzy z Lahore, którzy grają tradycyjną muzykę podczas sufickich ceremonii religijnych, autor zanurza się coraz głębiej w różnorodność muzułmańskiego świata – tego konserwatywnego i tego postępowego, tego racjonalnego i tego poszukującego prawdy w doświadczeniu mistycznym. Unikając ograniczającej i – szczególnie po 2001 roku – obciążonej stereotypami perspektywy przybysza z Zachodu, Max Cegielski ukazuje odcienie pakistańskiej religijności i tradycyjnej kultury, przedstawia jej przywódców i opiekunów duchowych, mędrców sprzed wieków, ascetów i świętych, przy których grobowcach wciąż gromadzą się wierni, by wpadać w modlitewny trans. Tego świata nie da się ogarnąć od razu. Cegielski wraca zatem wielokrotnie do braci-bębniarzy, uczestniczy wraz z nimi w pielgrzymkach i uroczystościach, za każdym razem odkrywając nowy fragment prawdy o nich i ich rzeczywistości. Te powroty to zarazem metafora całego kontaktu z Pakistanem, niepojmowalnym przy pierwszych spotkaniach, a potem stopniowo otwierającym się i wyjaśniającym, ale też rozgałęziającym się w nieskończoność.

Zgłębiając Orient, Max Cegielski tym razem pojawia się u jego bram – w Stambule. Jest to miasto wyjątkowe: było stolicą dwóch wielkich imperiów, centrum cywilizacji świata chrześcijaństwa wschodniego i islamu oraz wielokulturowym tyglem, w którym przez wieki współżyli Turcy, Ormianie, Grecy, Żydzi i Romowie. Cegielski w prastarych murach i kamienicach odnajduje zupełnie nową treść – widzi dynamicznie rozwijające się centrum tureckiego kapitalizmu. Schodzi z „wytartych” przez turystów i orientalistów szlaków, by z wielu narracji mieszkańców miasta – od radykalnych lewicowców i feministek zaczynając na konserwatywnych sunnitach kończąc – stworzyć jego złożony obraz. Stambuł Maxa Cegielskiego jest zupełnie inny niż ten z sentymentalnego portretu nakreślonego przez Pamuka. Wolny jest od stereotypów utrwalanych przez lata w pismach Pierre’a Lotiego, Edmunda de Amicisa, Alphonse’a de Lamartine’a czy François-René Chateaubrianda. Stambuł to miejsce, gdzie blizny po reformach Atatürka i krwawych rządach armii są nadal świeże w ludzkich umysłach, a przepaść dzieląca biednych i bogatych widoczna jest na każdym kroku. To zbiór wzajemnie wrogich tożsamości – tureckiej, kurdyjskiej, alewickiej, świeckiej, sunnickiej – które łączy silna nić wspólnych ekonomicznych korzyści i siłowo ujednolicany przez post-kemalistowskie elity władzy.

Dobre miejsce do umierania jest zapisem reporterskich wypraw Wojciecha Jagielskiego na Kaukaz i Zakaukazie w czasach, gdy na ruinach radzieckiego imperium powstawały tam nowe, niepodległe państwa, budził się nacjonalizm i odżywały odwieczne konflikty. Narody zamieszkujące te ziemie – Czeczeni, Ormianie, Gruzini, Azerowie i dziesiątki innych – na początku ubiegłej dekady kolejny raz chwyciły za broń, by mścić się na sąsiadach za winy pradziadów i bronić niedawno odzyskanej wolności przed otaczającymi je mocarstwami – Rosją, Iranem i Turcją. W tej skomplikowanej mozaice narodów i kultur, wśród niezliczonych linii frontu Jagielski poszukuje źródeł wzajemnych pretensji oraz tego, co dzieli i co łączy zwaśnionych sąsiadów. Wplata w swą relację historie kontrowersyjnych przywódców – choćby Zwiada Gamsachurdii czy Eduarda Szewardnadze - oraz zwykłych ludzi, spotkanych przypadkiem na szlaku swych podróży, składające się na opowieść fascynującą i tragiczną zarazem.

To prawdziwy "Raport z oblężonego miasta". Autorka pojechała do Strefy Gazy w grudniu 2008 roku jako koordynatorka Ruchu Wolna Gaza, którego celem było przerwanie ówczesnej blokady Strefy przez wojska izraelskie. Żywność, leki, materiały przemysłowe - wszystko przemycano do Gazy tunelami, które Izraelczycy systematycznie niszczyli. Walka o byt przedstawiana była jako działania terrorystyczne. Jasiewicz oddaje atmosferę życia w Strefie Gazy - opisy śmierci dziesiątków niewinnych Palestyńczyków sąsiadują z relacjami o kolejnych nalotach lub patrolach oraz ze wspomnieniami dawnych upokorzeń, a obficie przytaczane statystyki uderzają nierównym rozłożeniem liczby ofiar, ilości i jakości uzbrojenia. Ewa Jasiewicz swoją książką rozbija stereotyp "islamskiego terrorysty", bo okazuje się, że to, co myślimy, że wiemy o "terroryzmie", staje się skomplikowane, niełatwe. Autorka solidaryzuje się z oporem przeciw okupacji i łamaniu praw człowieka. Pisze: "Każda wojna, okupacja i kolonizacja powinna być naszym problemem. Mamy obowiązek im się przeciwstawiać. \[...\] Okupacja Palestyny jest naszą sprawą".

Nowy wspaniały Irak czyta się momentami jak powieść sensacyjną, ale ta książka jest czymś więcej: pasjonująca opowieścią o tym, jak dwa zachodnie imperia - brytyjskie i amerykańskie - stworzyły Irak, potem próbowały go ulepszać i zmieniać na swoją modłę. O Churchillu, który uważał, że stosowanie gazów bojowych przeciw niecywilizowanym plemionom jest bardzo pożyteczne. O Bushu, który uwierzył doradcom, że można stworzyć nowy, wspaniały Irak.

Drogę 66 nazywano kiedyś „główną ulicą Stanów Zjednoczonych". Była tematem piosenki Get Your Kicks on Route Sixty Six, którą śpiewali m.in. Nat King Cole, Rolling Stones i Depeche Mode. John Steinbeck nazwał ją Drogą Matką. Ta oddana do użytku w 1926 roku transkontynentalna szosa przechodzi przez osiem stanów i trzy strefy czasowe. W latach trzydziestych XX wieku tysiące farmerów podążały nią do Kalifornii; wielki kryzys i burze pyłowe zmusiły ich do szukania nowej pracy i nowego domu, po II wojnie światowej wielu żołnierzy wracało nią do domu, a w latach pięćdziesiątych, gdy połączyła tak zwany Rdzawy Krąg ze Słonecznym Kręgiem, Drogą 66 wędrowała kolejna fala migracji. Wszędzie powstawały restauracje, hotele i stacje benzynowe. W Springfield Ed Waldmire wymyślił słynną parówkę na patyku (Cozy Dog), a Alberta Logan otworzyła pierwszy na Drodze 66 hotel dla kolorowych - bo nie mogła pozwolić, żeby sławny muzyk Nat King Cole tułał się jak bezdomny. Opuszczona przez podróżnych po 1985 roku, gdy została zastąpiona autostradą i oficjalnie skreślona z listy dróg krajowych, Droga 66 przeżywa dziś odrodzenie. Uznana za zabytek jest jedną z większych atrakcji turystycznych w Stanach Zjednoczonych. Podróżując tą legendarną trasą, Dorota Warakomska patrzy na Amerykę oczami znawcy i przybysza. Zadaje pytania: Czy nadal działa american dream? Czy Ameryka rzeczywiście jest synonimem demokracji i wolności? Jacy są dzisiejsi Amerykanie? Jak żyją kobiety Ameryki: te młode i te stare, mieszkające w przyczepach na pustyni i w luksusowych willach Beverly Hills? Droga 66 to spojrzenie na świat i Amerykę oczami ludzi zwykłych i niezwykłych, to próba wyjaśnienia fenomenu wolności w zestawieniu z konserwatyzmem Amerykanów.

Czy codzienność w ojczyźnie nowoczesności i wynalazku jest prostsza niż gdzie indziej? Czy łatwo znaleźć męża Japończyka? Co Japończycy określają mianem "egzotycznego ślubu"? Czym się wyróżniają japońskie trzylatki? Anna Ikeda odsłania uroki (ale i mankamenty) życia w Kraju Kwitnącej Wiśni. O braku centralnego ogrzewania, kąpieli z odzysku, rynku matrymonialnym, japońskich przedszkolach, a także o bóstwach, tradycji i stereotypach pisze Polka, która wybrała życie na Dalekim Wschodzie. Autorka nie zanudza wiadomościami encyklopedycznymi, ale żartobliwie opowiada o tym, co wypada, a czego nie wypada robić, czego oczekują Japończycy od gaijnów, czyli obcokrajowców, i co właściwie robi tam Polka. "Życie jak w Tochigi" to pouczająca lektura, napisana lekko, z humorem, ale też z ogromnym szacunkiem dla innej kultury.

Globtroter, alpinista i taternik, grotołaz, turysta, bywalec oraz mieszkaniec różnych miast. Skazany na wieczną wędrówkę. To najnowsze wcielenie Wojciecha Kuczoka, który przemierzył świat nie tylko wzdłuż i wszerz, lecz także... z góry na dół. Wspiął się na dach Europy i zszedł głęboko pod powierzchnię Ziemi, penetrując najbardziej niedostępne jaskinie (odkrywając kilka z nich). W swej książce zdaje sprawę z licznych wypraw, niejednokrotnie odbiegając przy tym od prostej relacji i anegdoty, przeplatając opowieść dygresjami na temat współczesnego podróżowania, momentami zadumy nad cudem natury czy antropologiczną refleksją o czasie, pamięci, pozostawaniu w ruchu. Wciąż wkracza przy tym na szlaki literackie, rekonstruuje kulturową mapę Europy, wkomponowuje w opowieść aluzje, cytaty i kryptocytaty. Odwiedziny kolejnych miejsc i muzeów są bodźcem do przemyśleń nad sztuką i architekturą, do sporządzania notatek z lektur, wystaw, galerii. Ostateczny wymiar tytułowej włóczęgi ma związek z własną artystyczną drogą autora, bo Poza światłem to nie tylko dziennik podróży, ale także świadectwo zmagań z pisarskim rzemiosłem, z twórczą mocą i niemocą.

"Berlin. Przewodnik po duszy miasta" to wyjątkowa opowieść o jednej z najciekawszych europejskich metropolii. Dorota Danielewicz przyjeżdża do Berlina na początku lat osiemdziesiątych XX wieku. Jest wówczas podzielony na dwie, w założeniu przeciwstawne, części. Kilka lat później autorka ma okazję obserwować, jak po okresie rozdarcia zabliźniają się miejskie rany. W ciągu trzech dekad miasto nad Szprewą przeszło metamorfozę, dzięki której wymyka się dziś wszelkim próbom zaszufladkowania. Ta metropolia zaskakuje swoją różnorodnością. Tu także jak nigdzie indziej indywidualne losy splatają się nierozerwalnie z europejską historią poprzedniego stulecia. Czytając książkę "Berlin. Przewodnik po duszy miasta", udajemy się w sentymentalną wędrówkę przez stacje metra, dzielnice i parki. Towarzyszą nam bohaterowie filmów Wima Wendersa i Toma Tykwera oraz muzyka U2, Davida Bowiego, Tangerine Dream i Nicka Cave'a. W każdej opowieści Dorota Danielewicz dyskretnie wskazuje kolejny nietypowy, nieoczywisty sposób na zwiedzanie miasta.

Grecja - słońce, oliwki, raj na ziemi. Tak wyglądają stereotypy. Niewiele wiemy o tym kraju, choć od pewnego czasu ściąga on na siebie uwagę świata: w mediach pojawiają się obrazy protestów ulicznych i zamieszek wywołanych zapaścią finansową zagrażającą stabilności całej Unii Europejskiej. Doniesienia z nierozpoznanego terenu szybko obrosły w fałszywe i krzywdzące mity. Dionisios Sturis, dziennikarz radia TOK FM, relacjonował dla polskich mediów wydarzenia z Grecji borykającej się z kryzysem. W tym samym czasie szukał swoich korzeni, próbował zrozumieć kraj przodków, z którego wyjechał w wieku dwóch lat, by wraz z matką i rodzeństwem zamieszkać w Polsce. Gorzkie pomarańcze to efekt doświadczeń zgromadzonych podczas pracy dla radia i osobistych poszukiwań. Autor obala stereotypy, by pokazać inną prawdę o Grecji, a biele i błękity zastępuje wieloma odcieniami szarości.

Najważniejsza podróż Joanny Bator. W 2002 roku kulturoznawczyni Joanna Bator przyjeżdża do Japonii na swoje pierwsze stypendium w Tokyo Institute of Technology. Po kilku powrotach w 2011 z Japonii wyjeżdża Joanna Bator – pisarka. To właśnie w Tokio powstaje jej debiutancka Piaskowa góra, powieść przełomowa dla samej autorki i współczesnej polskiej literatury, a także Ciemno, prawie noc, książka nagrodzona Literacką Nagrodą Nike. Ale pierwszy był Japoński wachlarz, zbiór reportaży uhonorowanych Nagrodą im. Beaty Pawlak. To zapis spotkań, zachwytów i olśnień, ale też próba odpowiedzi na pytania, które rodzą się w codziennych spotkaniach z Innym. Książka – niezwykły osobisty przewodnik bez którego nie sposób zrozumieć współczesnej Japonii. Oddaję w ręce czytelników kolejne wydanie książki, która jest zapisem największej i najważniejszej podróży mojego życia. W sumie spędziłam w Japonii cztery lata, ale pierwsze dwa, podczas których pisałam Japoński wachlarz, miały szczególny urok nowości i pozostały w mojej pamięci jak świetlisty prezent. - fragment "Wstępu"

Joanna Bator wraca w swoim pisarstwie do Japonii, której poświęciła swój debiutancki zbiór esejów Japoński wachlarz. Choć jest teraz znacznie bogatsza w doświadczenia i wiedzę o kraju oraz jego mieszkańcach, nie utraciła wrażliwości na głęboką odmienność kulturową. Autorka zabiera czytelnika do miejsc, o jakich nie można przeczytać w folderach biur podróży i przewodnikach turystycznych. Wraz z nią wkraczamy do lasu samobójców w Aokigaharze, wyprawiamy się do opuszczonego miasteczka Nichitsu będącego ulubionym celem eksploratorów ruin i wdzieramy się do Akihabary, twierdzy otaku, zamkniętych w sobie fanów japońskiej popkultury. Również parki, kaplice, herbaciarnie, małe bary w peryferyjnych dzielnicach i wielkie sklepy w ekskluzywnej Shibuyi stają się fascynującym tematem antropologicznych i filozoficznych dociekań. Prawdziwym tematem Rekina z parku Yoyogi zawsze są jednak ludzie – mieszkańcy Japonii z ich umiejętnością kontemplacji świata, wyjątkowo chłonną i twórczą kulturą oraz siłą, która pozwala im się podnieść nawet po tak dramatycznych wydarzeniach, jak trzęsienie ziemi u wybrzeży Honsiu w marcu 2011 roku.

Rekonstrukcja niezwyklej wyprawy z lat 30tych Reportaz z przebiegu trwajacej ponad dwa lata sztafetowej wyprawy blisko 100 osob sladami Kazimierza Nowaka polskiego podroznika i reportera ktory w latach 19311936 samotnie przemierzyl Afryke z polnocy na poludnie i z powrotem poruszajac sie rowerem pieszo konno czolnem i na wielbladzie Uczestnikom wyprawy udalo sie przezyc niesamowite przygody spelnic marzenia o podrozach w dalekie strony i sprawdzic sie w trudnych warunkach a dla wielu z nich stala sie ona punktem zwrotnym w zyciu

Reporterska opowieść o legendarnej dzielnicy nowojorskich Afroamerykanów. Autor pokazuje dzieje tej niezwykłej dzielnicy - od początków, kiedy w pierwszych trzech dekadach XX wieku Harlem był ziemią obiecaną Afroamerykanów i miejscem rozkwitu ich kultury, poprzez okres kryzysu, kiedy stała się typowym murzyńskim gettem biedy i patologii społecznej, aż do ostatnich mniej więcej dwóch dziesięcioleci, kiedy znowu przeżywa odrodzenie. Awans materialny współczesnego Harlemu ma jednak dwuznaczne konsekwencje – czarni, których nie stać na drożejące mieszkania i domy, wyprowadzają się gdzie indziej, a ich miejsce zajmują biali i Latynosi. Autor pokazuje, jak historyczna „mekka” Afroamerykanów, światowa stolica czarnej kultury, traci swój unikalny, homogeniczny (rasowo) charakter. Tytuł ukaże się w serii Terra Incognita.

Reportaż o jednym z najbardziej zapomnianych państw świata. "Państwo widmo" - tak czasem mówi się o Somalii. Kojarzymy ją z głodem, piratami, wojnami. Ale co o niej tak naprawdę wiemy? Media na jej temat właściwie milczą. Tymczasem Konrad Piskała dotarł do Somalii i pokazuje nam jej zgoła inne, dalekie od przemocy oblicze i zabiera w fascynującą podróż, która zupełnie zmieni nasze stereotypowe myślenie. Autor ze znawstwem i czułością opowiada o kraju i ludziach, którzy podejmują trud działań o lepsze jutro.

Miasta mają swe historie, mity założycielskie o kilku fakultatywnych wersjach. Egzystują na różnych poziomach. Tak też jest w przypadku Nowego Jorku Kamili Sławińskiej. Dziennikarka pisze reportaż z odkrywania Miasta. W wycinkach ze starych gazet, w dokumentach, na nieaktualnych już planach czy na zniszczałych murach dostrzec można odpryski minionego świata. Okazuje się, że w dziewiętnastowiecznej manufakturze na Manhattanie spłonęło niemal 150 szwaczek. W obecnej dzielnicy polskich emigrantów mieściła się niegdyś osada holenderska. Dzisiaj Nowy Jork to największa na świecie diaspora Żydów, głównie pochodzenia europejskiego. W zaułkach posłyszeć można jidysz, zdawać by się mogło, że martwy już język. Poznawanie Miasta polega również na wsłuchiwaniu się w jego rytm. Nowojorczycy znajdują się w nieustannym ruchu. Spacerują, drepczą, biegną, korzystają z miejskiej komunikacji. To nader szybkie tempo życia nie uniemożliwia jednak spotkania z człowiekiem- bezpaństwowcem, tułaczem bądź emigrantem z wyboru o nowojorskiej już tożsamości.